Inclusief werven begint bij inclusieve vacatureteksten schrijven

Dit blog is tot stand gekomen op basis van ons webinar Inclusieve vacatureteksten schrijven voor de overheid, in samenwerking met Nicol Tadema. Terugkijken? Dat kan! Meld je hier aan en ontvang direct een terugkijklink. 

Wat is inclusie?

Inclusie wordt vaak verward met diversiteit. Diversiteit gaat vaak over ‘de mix’ van mensen op basis van leeftijd, gender, achtergrond, karaktereigenschappen, competenties etc. Als we het hebben over inclusie, dan gaat het over hoe we vervolgens met deze mix van mensen omgaan. Dan hebben we het over gedrag en sociale normen die ervoor zorgen dat iedereen zich gerespecteerd voelt binnen jouw organisatie. 

Bron: Stichting MNO

Denk bijvoorbeeld aan die Engelse collega die aanschuift bij de lunch. Zodra je het gesprek met jouw Nederlandse collega in het Engels voortzet, voelt deze Engelse collega zich ook welkom.

Inclusie zit verweven in je bedrijfscultuur. Zorg daarom allereerst voor voor begrip en bewustwording binnen je organisatie. Maak inclusie vervolgens onderdeel van je cultuur. Train jouw medewerkers en neem ze mee in inclusief communiceren. 

Waarom is inclusief werven zo belangrijk?

Inclusief werven is om verschillende redenen van belang. Organisaties met een diverse en inclusieve instelling bieden gelijke kansen en discrimineren niet. Uit onderzoek van Harvard Business Review blijkt dat deze organisaties innovatiever en succesvoller zijn. Ze leveren betere producten en diensten en maken betrouwbaardere beslissingen door de verschillende perspectieven binnen de organisatie. Daarnaast blijkt uit onderzoek van McKinsey onder duizend grote bedrijven in vijftien landen dat diverse en inclusieve organisaties ook nog eens winstgevender zijn. Zo’n 15 tot 30% om precies te zijn. 

Los van deze positieve effecten van een inclusie en diversiteit op de organisatie, is de wet er ook steeds meer op gericht om inclusie binnen werving in de gaten te houden. Momenteel houdt het College voor de Rechten van de Mens hier toezicht op. Daarnaast is er een nieuw wetsvoorstel ingediend die zicht richt op gelijke kansen bij werving en selectie. Inclusie en diversiteit zullen in de toekomst dus alleen maar belangrijker worden voor jouw organisatie! En dat begint bij inclusief schrijven van jouw vacatureteksten…

Wat is inclusief schrijven?

Met inclusief schrijven zorg je dat iedereen je tekst begrijpt en zich in de tekst kan vinden. Je neemt iedereen serieus en denkt hierbij goed na over jouw woordgebruik. Zo hou je je niet alleen aan wetgeving, maar versterk je ook jouw werkgeversmerk. Je bent namelijk toegankelijk voor iedereen en sluit niemand uit. Daarnaast trek je een meer diverse, en daardoor grotere, groep mensen aan. 

Inclusief schrijven is daarmee iets anders dan doelgroepgericht schrijven, waarbij je zorgt dat de tekst volledig aansluit op jouw doelgroep, of genderneutraal schrijven, waarmee je typische mannelijke of vrouwelijke labels uit de weg gaat om mensen van elk geslacht aan te spreken. 

Hoe schrijf je inclusieve vacatureteksten?

Met inclusief schrijven hou je dus rekening met iedereen, ongeacht leeftijd, gender, geloofsovertuiging etc. Maar dat is nog niet zo makkelijk als je denkt. Jouw natuurlijke taal is bij voorbaat namelijk niet inclusief. Daarnaast bepaalt jouw persoonlijkheidstype hoe je jouw teksten schrijft én kiezen we automatisch voor platformen waar we aan gewend zijn. Tijd om uit die comfortzone te stappen! Een aantal elementen is van belang om in het achterhoofd te houden bij het schrijven van inclusieve vacatureteksten.

Maak functietitels inclusief

De functietitel is het eerste dat mensen van jouw vacature zien. Zorg ervoor dat ook deze inclusief is. Gebruik bijvoorbeeld niet de titels ‘meewerkend voorman/vrouw’, waarmee je non-binaire mensen uitsluit, maar kies voor alternatieve termen als ‘coördinator’. Is de term, zoals bij de functie Secretaresse, vrouwelijk? Kies er dan voor om m/v/x aan de functietitel toe te voegen, zodat duidelijk is dat je openstaat voor iedere sollicitant.

Sluit geen mensen uit

Sluit geen mensen uit in jouw vacaturetekst. Zorg ervoor dat deze zo inclusief mogelijk wordt geschreven. Wél kun je ervoor kiezen om doelgroepgericht te schrijven. Je kunt ervoor kiezen om gebruik te maken van vrouwelijke woorden om vrouwen voor een specifieke functie aan te spreken. Het gaat hierbij om de nuances. Gericht schrijven voor een bepaalde doelgroep betekent niet dat je een andere doelgroep uitsluit. Daarnaast draait het er ook om dat je in je selectieproces geen onderscheid maakt. 

Schrijf teksten op taalniveau B1

Schrijf in eenvoudig Nederlands, op taalniveau B1. Dit taalniveau wordt door 80% van de Nederlanders goed begrepen en heeft een aantal belangrijke kenmerken: 

• Zinnen 10-15 woorden
• Makkelijke woorden die iedereen gebruikt
• 10-15 zinnen of zo’n 100 woorden per alinea

Maak altijd gebruik van dit taalniveau, want ook onder hoogopgeleiden zitten mensen die de Nederlandse taal niet machtig zijn of mensen met dyslexie. Maak de tekst zo makkelijk mogelijk. 

Heb je behoefte om jouw woordkeuze te toetsen op B1-niveau? Ga dan bij Ishetb1, Accessibility of Klinkende Taal om je taalkeuze te checken. Wil je jouw zinslengten laten checken? Dat kan makkelijk via Debatrix. 

Zorg voor digitale toegankelijkheid. 

Inclusief werven betekent ook digitaal toegankelijk zijn voor mensen met een (visuele) beperking. Deze mensen gebruiken vaak software om websites te lezen. In jouw vacaturetekst hou je dus voldoende rekening met kopteksten en subtitels, zodat de teksten goed leesbaar zijn voor mensen met een visuele beperking. 

Haal twijfel bij de lezer weg

Omschrijf gedragskenmerken goed in jouw vacaturetekst om twijfel bij de lezer weg te nemen. ‘Je bent resultaatgericht’ kan twijfel oproepen, terwijl ‘Je streeft naar resultaat’ helder weergeeft wat de verwachting is. Hetzelfde geldt voor ‘Je bent integer’ tegenover ‘Vertrouwelijke informatie is bij jou in goede handen’. Let er dus op hoe je deze gedragskenmerken formuleert en zorg er zo voor de twijfel niet toeslaat bij jouw ideale kandidaat.

Voeg inclusieve kenmerken van jouw organisatie toe aan jouw vacatureteksten

Hierboven noemden we het al: doelgroepgericht schrijven hoeft inclusie niet te bijten. Benoem dus vooral de voordelen van jouw inclusieve werkplek. Laat mensen bijvoorbeeld weten dat er een aparte gebedsruimte op de werkplek aanwezig is. Of spreek jonge moeders aan door aan te geven dat er een kolfruimte beschikbaar is. Je sluit hiermee niemand uit.

Bonus: denk bij beeld ook na over wie je weergeeft. 

Nederland bestaat voor ongeveer 50% uit vrouwen en 23% van de mensen in Nederland heeft een migratieachtergrond. Toch wordt er vaak beeldmateriaal van witte mannen van middelbare leeftijd gebruikt bij vacatures. Wees je bewust van hoe jouw organisatie zich naar buiten toe toont en maak gebruik van beeldmateriaal dat een goede afspiegeling geeft van jouw organisatie. 

Wat moet je vooral NIET doen als je inclusief wil schrijven?

Onderscheid maken in leeftijd. 

Maak geen onderscheid in leeftijd. Bij zo’n 3,6% van de vacatures is nog steeds een (in)direct onderscheid op basis van leeftijd zichtbaar. Dit gebeurt ook al op het moment dat je in je vacaturetekst spreekt van een ‘jong en dynamisch team’. Wees je ervan bewust dat je bij het aantal jaren werkervaring alleen praat over een minimum aantal en dat je niet maximaliseert. Ook dit is namelijk verkapte leeftijdsdiscriminatie. 

Niet-inclusief woordgebruik

Veel woorden die we gebruiken zijn eigenlijk helemaal niet zo inclusief. Overheden maken bijvoorbeeld vaak gebruik van het woord ‘burger’ om inwoners van een plaats of gemeente aan te duiden. Toch heeft dit woord in sommige culturen een negatieve associatie. Daar worden burgers namelijk gezien als eigendom van de staat. Better safe than sorry en kies voor een alternatief, zoals ‘inwoners’ of ‘de mensen in onze gemeente’. 

Ook het woord ‘passie’ komt veelvuldig voor in vacatures. Behalve dat het een jeukwoord is, wordt dit woord ook direct gelinkt aan het christendom. Daarnaast staat het in heel veel talen voor liefde en seks.

Een veelvoorkomende die we terugzien in vacatures is de welbekende vrijdagmiddagborrel. Hier zet je al snel mensen buitenspel die om persoonlijke redenen of vanwege hun geloofsovertuiging geen alcohol drinken. Probeer ook hier te zoeken naar alternatieven.

Nederlandse uitspraken

In veel vacatures zien we typisch Nederlandse uitspraken terug. Uitspraken als ‘je mannetje staan’, ‘het beste paard van stal’ of ‘spin-in-het-web’, zijn veel mensen niet vreemd. Blijf hier toch zoveel mogelijk van weg. Bij mensen met een niet-westerse achtergrond loop je hierbij namelijk het risico dat dit bij de vertaalslag naar hun eigen taal letterlijk wordt genomen. 

Zelf aan de slag met inclusieve vacatureteksten?

Na het lezen van dit blog ben je op de hoogte van alle do’s en don’ts rondom het schrijven van inclusieve vacatureteksten. Wil je nou zelf aan de slag? Download hieronder dan onze handige checklist, die je tijdens het schrijven van jouw inclusieve vacaturetekst naast je kunt houden. 

Heb je behoefte aan advies op maat en wil je jouw vacaturetekst laten checken? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Onze vacature specialisten kijken samen met jou hoe ze je het beste kunnen helpen.